Millî konulara alâka duyanların çok aşina olduğu “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” şiarının sahibi İsmail Bey Gaspıralı, 21 Mart 1851 tarihinde Kırım Avcıköy’de doğmuş, bütün hayatını milletinin gelişmesine adamış, yaptıkları, bugünümüzü aydınlatan ve yarınlar için izleyeceğimiz yola ışık tutan büyük Türk düşün adamıdır
Gaspıralı’ya Bir Bakış
Gaspıralı’nın hepimizin diline pelesenk olmuş, slogan haline getirdiğimiz, toplantılarda, bilimsel ve siyasî etkinliklerde, alanlarda, meydanlarda yaptığımız faaliyetlerde hep bir köşeye astığımız “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” şiarı, elbet her birimizin aklına kazınan ve Türk ülküsünün amacı haline gelmiş bir şiardır. Ancak, kanaatimce bu şiardan evvel ve bu gayeye ulaşmadan evvel yapılması gereken işi Gaspıralı bir başka sözü ile bizlere göstermiştir ki, belki de birliğin sırrı bu sözünde yatmaktadır: “Millete hizmet etmek istiyorsan, elinden gelen işle başla.”
Gaspıralı, dönemine göre oldukça iyi eğitim almış, Avrupa ve Osmanlı devletine seyahatler yapmış, eğitimi ve seyahatlerinde kazandığı deneyimleri kendi zihin ve düşünce potasında eritmiş, harmanlamış; Türk-İslam dünyasında gördükleri ile Batı medeniyetini kıyaslayarak, tarihinin altın çağlarını yeniden canlandırabilme idealini nasıl hayata geçirebileceğini sorgulamıştır. Nihayet o, kendi düşün dünyasında yaptığı bütün bu hassas tetkikler neticesinde Türk-İslam yurtlarının hastalığının sebebini bulmuş ve bu sebebi, cehalet dediğimiz mikrobu ortadan kaldırmanın yollarını ve metotlarını sınamaya başlamıştır.